Υγειονομικό προσωπικό και εργαζόμενοι σε δομές φροντίδας ηλικιωμένων υποχρεούνται να εμβολιασθούν, άλλως τίθενται σε αναστολή καθηκόντων επ’ αόριστον και στερούνται των αποδοχών.
Το κράτος επικαλείται το δημόσιο συμφέρον (άρθρο 21 του Σ) και την επιτακτική ανάγκη για την προστασία της υγείας των πολιτών. Επιβάλει όμως δυσανάλογα μέτρα – κυρώσεις στο προσωπικό που δεν θα εμβολιασθεί. Ελέγξιμα πιστεύω για τη νομιμότητά τους μέτρα που παραβιάζουν τις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας, της καταλληλόλητας και της αποτελεσματικότητας.
Βλέπω σύντομα, όσοι λάβουν το σχετικό έγγραφο της ανάκλησης καθηκόντων, επ’ αόριστον και χωρίς αποδοχές, να προσφεύγουν στα δικαστήρια για δυσανάλογες κυρώσεις.
Ο υποχρεωτικός συμβολισμός έχει πολλές οπτικές προσέγγισης. Καταρχήν η νομική διάσταση για τον έλεγχο της συνταγματικής νομιμότητας των ρυθμίσεων και κυρίως των δυσανάλογων κυρώσεων σε όσους αρνηθούν να εμβολιασθούν.
Η στέρηση των αποδοχών και επ’ αόριστον αποκτά χαρακτήρα καταναγκαστικό και εξοντωτικό για όσους τεθούν σε ανάκληση καθηκόντων λαμβάνει το ήμισυ των αποδοχών.
Η θεσμοθέτηση υποχρεωτικού εμβολιασμού στο υγειονομικό προσωπικό, καθώς και στους εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας ηλικιωμένων αποτελεί ένα ζήτημα με πολλές διαστάσεις.
- - Η νομική διάσταση για τον έλεγχο της νομιμότητας της ρύθμισης συνταγματικής και ΕΣΔΑ.
- - Η κοινωνική διάσταση και οι συνέπειες των μέτρων του υποχρεωτικού εμβολιασμού για την υγεία και την επιβίωση των αρνητών.
- - Η πολιτική διάσταση, που αφορά στη λαθεμένη διαχείριση της πανδημίας από το κράτος.
Σχετικά με τη νομική αφή των ρυθμίσεων είναι προφανές ότι αποτελούν μέτρα κατάστασης επιτακτικής ανάγκης.
Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε εφαρμογή του δικαίου της ανάγκης για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος προστασίας της υγείας του πληθυσμού.
Από τα πρώτα νομολογιακά δεδομένα, έλεγχο της νομιμότητας των ρυθμίσεων, (ΣτΕ και ΕΔ – ΕΣΔΑ) παρατηρούμε ότι το δικαστήριο έχει κρίνει ότι οι ρυθμίσεις είναι ανεκτές δεν προσκρούουν στη συνταγματική νομιμότητα και στην ΕΣΔΑ.
Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι κάτω και από συνθήκες έκτακτης ανάγκης (πανδημία) η κρίση του δικαστή οφείλει να εξισορροπεί το δημόσιο και το ιδιωτικό συμφέρον στη βάση της αρχής της αναλογικότητας, αλλά και της καταλληλόλητας των μέτρων.
Και εδώ το πεδίο των ρυθμίσεων, περί αναστολής καθηκόντων, επ’ αόριστον ολικής στέρησης αποδοχών κ.α είναι ανοιχτό για διαφορετικές ερμηνείες και εφαρμογές των συνταγματικών διατάξεων και της ισχύουσας νομοθεσίας των δημοσίων υπαλλήλων.
Θεμιτός και αναγκαίος ο αγώνας της πολιτικής ηγεσίας να εμβολιασθούν όλοι οι πολίτες. Θεμιτή και η «ακραία» θεσμοθέτηση για την υποχρέωση του εμβολιασμού στον χώρο της υγείας. Τα μέτρα όμως δεν πρέπει να είναι εξοντωτικά – τιμωρητικά. Όταν στερείς σε κάποιον εργαζόμενο ολοκληρωτικά τον μισθό του και επ’ αόριστον, αντί να λύνεις προβλήματα, δημιουργείς προβλήματα υγείας και επιβίωσης. Ενισχύεις δε άθελά σου την αντίδραση και το αντιεμβολιαστικό κίνημα.
Αντίθετα αν υπήρχαν θετικά κίνητρα σε όλο το υγειονομικό προσωπικό, με οικονομική ενίσχυση, ή άλλα ηπιότερα μέτρα, όπως καταβολής του 50% του μισθού, όπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, όταν κάποιος δημόσιος υπάλληλος τίθεται σε αναστολή καθηκόντων, τα μέτρα θα ήταν πιο αποτελεσματικά.
Η ολοκληρωτική αποστέρηση των αποδοχών και μάλιστα επ’ αόριστον είναι μέτρο εξοντωτικό και σίγουρα θα ελεγχθεί από τη δικαιοσύνη για τη νομιμότητά του. Προφανώς πολλοί αρνητές του εμβολιασμού, δικαιολογημένα ή μη, θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη!
Τι δύναται να πράξουν:
- Όσοι λάβουν το σχετικό έγγραφο της ανάκλησης καθηκόντων μπορούν άμεσα να προσφύγουν για την ακύρωση της διοικητικής πράξης, στο αρμόδιο δικαστήριο.
- Εξαιτίας της παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας και της προσφορότητας των μέτρων, που έχουν καταναγκαστικό - τιμωρητικό χαρακτήρα, στέρησης των αποδοχών και μάλιστα επ’αόριστον. Υπάρχει σοβαρή βάση αμφισβήτησης της νομιμότητας των ρυθμίσεων.
Λουκάς Θ. Αποστολίδης
Δικηγόρος
