Τετάρτη, 17.04.2024, στην αίθουσα της Ολομέλειας του ΣτΕ, συνεδρίασε το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ). Το ΑΕΔ θα αποφανθεί εάν η διάταξη του άρθρου πρώτου, της παρ. ΙΑ, υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 του ν. 4093/2012, είναι συμβατή με το Σύνταγμα ή αντίκειται σε συνταγματικές διατάξεις, κατόπιν της αμφισβήτησης που δημιουργήθηκε μετά την έκδοση της υπ΄ αριθμ. 1509/2023 απόφασης του ΑΠ η οποία έκρινε συνταγματική τη κατάργηση των δώρων εορτών και επιδόματος αδείας σε αντίθεση με όσα είχαν κριθεί με τις υπ΄αριθμ. Ολ.ΣτΕ 2287-2288/2015.

Το επίδικο θέμα αφορά την κατάργηση των δώρων εορτών και αδείας στους συνταξιούχους όλων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, από 01.01.2013 και εφεξής. Είναι πολύ πιθανό, η απόφαση που θα εκδοθεί, να μην εισέλθει στην εξέταση της ουσίας της κρινόμενης υποθέσεως και τα πράγματα να παραμείνουν ως έχουν σε όλο τον ιδιωτικό τομέα. Δηλαδή όσοι έχουν ασκήσει αγωγές έως και την 31.07.2020, να λάβουν χρηματική αποζημίωση για την κατάργηση των άνω επιδομάτων, για το χρονικό διάστημα 11/06/2015 έως 11/05/2016, όπως ήδη έχουν αποφανθεί οι 2287-2288/2015 Ολ. ΣτΕ & 1439/2020 Ολ. ΣτΕ. Στο Δημόσιο τομέα το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει κρίνει παρόμοια διάταξη ως συνταγματική, συνεπώς δεν θα λάβουν ποσά αναδρομικά για την κατάργηση των εν λόγω επιδομάτων. Στο μεταξύ πολύς γίνεται θόρυβος, χωρίς όμως επί της ουσίας ουδένα αποτέλεσμα τόσο για τους συνταξιούχους αλλά και για την αποκατάσταση της έννομης τάξης της Χώρας μας, η οποία έχει καταστρατηγηθεί με την κατάργηση επί δέκα και πλέον έτη των δώρων εορτών και επιδόματος αδείας, η επαναχορήγηση των οποίων αποτελεί ζωτικής σημασίας για τους συνταξιούχους.

Επισημαίνω, ότι τα Διοικητικά Δικαστήρια, για ακόμα μια φορά, αναστέλλουν την πρόοδο των δικών, των σχετικών με τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και την κατάργηση των δώρων των εορτών και επιδόματος αδείας, μέχρι την έκδοση απόφασης από το ΑΕΔ. Ουσιαστικά, οριστική απόφαση από τα Διοικητικά Δικαστήρια, έχει να εκδοθεί από το έτος 2021. Υπενθυμίζω την προηγούμενη καθυστέρηση που είχε σημειωθεί λόγω του προδικαστικού ερωτήματος που εκκρεμμούσε στο ΣτΕ, αναφορικά με την κατάργηση των επιδομάτων των ώρων εορτών και αδείας στην επικουρική σύνταξη, μετά το ν.4387/201.

Το δημόσιο φαίνεται δε λέει να κατανοήσει ότι πρέπει να αποσυμφορήσουν το τεράστιο βάρος χιλιάδων αγωγών από το δικαστικό σώμα για να γίνει πράξη η επιτάχυνση εκδίκασης των υποθέσεων. Να σηκώσουν το βάρος δουλειάς από το διοικητικό προσωπικό του e-ΕΦΚΑ. Να σταματήσουν την ταλαιπωρία δικαιούχων και δικηγόρων. Μάλιστα πρόσφατα είχαμε συγχαρεί τους αρμόδιους Υπουργούς Δικαιοσύνης και Εργασίας, ότι θα επιταχύνουν τις διαδικασίες εκδίκασης των υποθέσεων ή και ότι θα δώσουν τέλος στο μαρτύριο της σταγόνας των αναδρομικών στους συνταξιούχους. Οι νέες αναστολές των υποθέσεων θα παρατείνουν τους δικαστικούς αγώνες για πολλά χρόνια.

Φαίνεται όμως ότι άλλα λέμε και άλλα γίνονται. Έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι οι πιλοτικές δίκες στην εφαρμογή τους έχουν χάσει το πρακτικό νόημά τους για την επιτάχυνση εκδίκασης των υποθέσεων και την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων ουσίας. Η Πολιτεία έχει χρέος να επανεξετάσει τον θεσμό, σχετικά με τον σεβασμό για την εφαρμογή των αποφάσεων των πιλοτικών δικών και οι αρμόδιοι υπουργοί να δώσουν τέλος στον δικαστικό Γολγοθά των αναδρομικών, όταν μάλιστα πιλοτικά η Ολ. του ΣτΕ έχει κρίνει, ως πλέον αρμόδιο δικαστήριο, και λύσει πολλάκις το νομικό ζήτημα των αναδρομικών.

Στην παρέμβαση μας ζητήσαμε στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, να λύσει θετικά και οριστικά το ζήτημα των συνταξιούχων, προκειμένου να τους χορηγηθούν αναδρομικά για το 11μηνο, για δώρα εορτών και επιδόματος αδείας σε όλους τους συνταξιούχους στον ιδιωτικό τομέα χωρίς διακρίσεις. Να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις των τεσσάρων (4) διαδοχικά Ολ. του ΣτΕ.

Να μην σταθούν σε μια στενή, αυστηρά κανονιστική ερμηνεία των διατάξεων περί παραδεκτού της δικαιοδοσίας του ΑΕΔ, αλλά με ευρύ πνεύμα ερμηνείας, το οποίο θα στοχεύει στην διασφάλιση της ενότητας της έννομης τάξης της χώρας. Εξάλλου αυτό στοχεύει και ο e-ΕΦΚΑ- ισονομία και ισότητα, εισφορών παροχών σε όλους τους ασφαλιστικούς φορείς χωρίς διακρίσεις.

Μονάχα με αυτές τις αντιλήψεις και τις παραδοχές μπορούμε να ανταποκριθούμε στο περί δικαίου αίσθημα των συνταξιούχων. Το ΑΕΔ οφείλει να κρίνει το ένδικο ζήτημα επί της ουσίας και όχι επί του παραδεκτού, στενά κανονιστικά.

Με τον ν. 5078/2023 καταργήθηκε η μείωση της σύνταξης κατά 30%, που επιβαλλόταν σε συνταξιούχους που εργάζονταν, και θεσπίστηκε η κράτηση υπέρ e-ΕΦΚΑ με μικρότερο ποσοστό.

Σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του νόμου σκοπός είναι η συνολική αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που διέπει την επαγγελματική ασφάλιση, προκειμένου να διαμορφωθούν οι συνθήκες, να ενισχυθεί το εισόδημα των μελλοντικών συνταξιούχων με συμπληρωματικές συνταξιοδοτικές παροχές, και ταυτόχρονα να καλλιεργηθεί η κουλτούρα συνταξιοδοτικής αποταμίευσης στους ασφαλισμένους, προς όφελος των ιδίων και, συνολικά, της εθνικής οικονομίας.

Ανέμεναν 2.500.000 συνταξιούχοι τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού για να χορηγηθούν σε όλους τα αναδρομικά επικούρησης και δώρων, καθώς και οι όποιες αυξήσεις να μην καλυφθούν από την προσωπική διαφορά στις συντάξεις. Δυστυχώς η επόμενη μέρα, μας θύμισε τη ρήση « Της Άρτας το γεφύρι ολημερίς το χτίζανε το βράδυ, γκρεμιζότανε». Από το 2012 έως σήμερα κλείνουμε μια δεκαετία δικαστικών αγώνων και έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας.

Αναμέναμε το Κοινοβούλιο της πατρίδας μας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να ακούσει τον πόνο και τη φωνή των γονιών που έχασαν άδικα τα παιδιά τους. Δυστυχώς διαψευσθήκαμε. Το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής, αλλά και η συζήτηση στη Βουλή ήταν απογοητευτική. Δυστυχώς, ήταν ανθρώπινο λάθος λέει η συμπολίτευση και έριξε την αυλαία.

«Σωπάστε. Βρήκαμε τους ενόχους. Σταθμάρχης, οι δύο μηχανοδηγοί, η ΡΑΣ και η Hellenic train». Αυτοί παραβήκανε τις «12 εντολές», του Γενικού Κανονισμού Κίνησης».

Ο Σύλλογος των παθόντων διαμαρτύρεται έντονα σε αυτές τις παραδοχές. Απαιτεί να διερευνηθούν οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες πολιτικών προσώπων και όχι μονάχα τα ανθρώπινα λάθη στο υπηρεσιακό προσωπικό.

Η κοινωνία αντιδρά στη συγκάλυψη του εγκλήματος. Πάνω από 1.360.000 υπογραφές απαιτούν να συγκροτηθεί Προανακριτική Επιτροπή. Να αρθεί η βουλευτική ασυλία. Η τραγική φιγούρα της μάνας που έχασε το βλαστάρι της, καθώς και όλες οι άλλες μανάδες, πατεράδες απαιτούν να πέσει φως παντού. Η δικαιοσύνη να τιμωρήσει τους ενόχους από τη βάση έως την κορυφή, χωρίς διακρίσεις. Ουδείς πάνω από τον νόμο. Αντίθετα όμως το μήνυμα της Εξεταστικής Επιτροπής και τη συζήτηση στη για το πόρισμα περί άλλων τυρβάζουν.

Σωπάστε εσείς στον Σύλλογο των παθόντων να φωνάζετε. Η Πρόεδρός σας κ. Μ. Καρυστιανού να παύσει να αναστατώνει το πολιτικό σύστημα, στη Βουλή και την Ευρωβουλή, δεν υπάρχουν πολιτικές και ποινικές ευθύνες. Η ευρωπαϊκή εισαγγελία δημόσια διαμαρτύρεται, ότι βρίσκει αναχώματα κοινώς «κουκουλώματα» ευθυνών της πολιτικής ηγεσίας. Από την Επιτροπή Αναφορών του ευρωκοινοβουλίου, ομόφωνα όλες οι παρατάξεις, στέλνουν μήνυμα στην κυβέρνηση να άρει την πολιτική ασυλία του Υπουργού. Να πέσει φως παντού.

Η δικαστική έρευνα ανοίγει συνεχώς την βεντάλια των ποινικών ευθυνών. Σε πάνω από πενήντα άτομα έχουν απαγγελθεί βαρύτατες κατηγορίες. Σε τέσσερις ομόκεντρους κύκλους, σε οργανισμούς και πρόσωπα, ερευνώνται ευθύνες και ενοχές για αυτήν την τραγωδία των 57 νέων ψυχών και 180 οικογενειών που δοκιμάστηκαν.

Στον πρώτο κύκλο των υπηρεσιακών παραγόντων και των ανθρώπινων λαθών, ο εφέτης ανακριτής έχει απαγγείλει βαρύτατες κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα. Κανείς όμως δεν μιλά, ότι δεν υπήρχαν, δεν λειτουργούσαν συστήματα ασφαλείας για να προλάβουν τα ανθρώπινα λάθη.

Στον δεύτερο κύκλο, στα κέντρα των αποφάσεων, που έχουν την αποκλειστική ευθύνη της συντήρησης, του εκσυγχρονισμού των υποδομών και επιδομών του σιδηροδρόμου έχουν επίσης απαγγελθεί βαρύτατες κατηγορίες. Η έλλειψη εγκατάστασης των συστημάτων, ασφάλειας, για την ασφαλή διακίνηση ανθρώπων και εμπορευμάτων, αποτελεί τη βασική αιτία της τραγωδίας, μας βεβαιώνουν οι πραγματογνώμονες. Αν λειτουργούσαν τα συστήματα ασφάλειας, δηλαδή η υλοποίηση της σύμβασης 717 με βεβαιότητα τα τρένα δεν θα είχαν συγκρουσθεί. Θα είχαν προληφθεί τα όποια ανθρώπινα λάθη, σταθμάρχη και μηχανοδηγού. Αυτό επιβεβαιώνει και η ευρωπαϊκή εισαγγελία.

Οι μαρτυρικές καταθέσεις στελεχών της πρώτης γραμμής, μηχανοδηγοί και υπεύθυνοι των συστημάτων ασφαλείας, προληπτικά πριν την τραγωδία, με έγγραφα είχαν προειδοποιήσει τις Διοικήσεις και την Πολιτική ηγεσία για το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου στον σιδηρόδρομο. Ακόμη και στο παρά πέντε πριν την τραγωδία, όταν το θέμα της ασφάλειας του σιδηροδρόμου, έφθασε στη Βουλή ο αρμόδιος Υπουργός, εξαπέλυσε μύδρους, εναντίων όσων τόλμησαν να αμφισβητήσουν την ασφάλεια των σιδηροδρόμων με την αποστροφή «ντροπή σας». Δυστυχώς τραγικά διαψεύσθηκε ο υπουργός, διότι μετά από λίγες μέρες ο θάνατος επισκέφθηκε τα Τέμπη.

Στον τρίτο ομόκεντρο κύκλο, στο «λάκκο των λεόντων» και συμφερόντων, οι εταιρείες που ανέλαβαν την κατασκευή και εγκατάσταση των Ασφαλιστικών Συστημάτων στον σιδηρόδρομο, για τη διαλειτουργικότητα με το ευρωπαϊκό σιδηρόδρομο και κυρίαρχα για την ασφαλή διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων, ολημερίς το κτίζανε το βράδυ γκρεμιζόταν το έργο, όπως το γιοφύρι της Άρτας. Αντί για δύο χρόνια εκτέλεσης της σύμβασης 717 (2014-2016) φθάσαμε στη 10ετία και ακόμα να τελειώσει, Βέβαια με το αζημίωτο κάθε οκτάμηνο αναθεωρούνταν και προς τα πάνω οι τιμές, όταν υπογράφονταν παρατάσεις. Ήρθε το 2020 ενεπλάκη ο υπουργός με το να χορηγεί την 7^η παράταση στην ανάδοχο εταιρία. Και το 2021 να πραγματοποιείται νέα παράταση του έργου έως το 2022. Παράλληλα να υπογράφετε και η 1^η Συμπληρωματική Σύμβαση Εργασιών με 13,400 εκατομμύρια προίκα στην ανάδοχο εταιρεία και 3,2 εκατομμύρια ευρώ μπόνους (σταλίες). Σε αυτό το πεδίο ένοχες σχέσεις και διαπλοκές σε πρόσωπα της αναδόχου εταιρείας και της ΕΡΓΟΣΕ, επισημαίνονται από την ευρωπαϊκή εισαγγελία. Κρίσιμο στοιχείο η συσχέτιση των δύο δικογραφιών, διότι θα αποκαλύψουν όλη την αλήθεια και τη διαπλοκή των συμφερόντων.

Η ευρωπαϊκή εισαγγελία επισημαίνει βαρύτατες πλημμέλειες, με δόλο και σκοπιμότητα, ανάμεσα στα στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ και της ανάδοχης εταιρείας, στην εκτέλεση της σύμβασης για τις παράτυπες παρατάσεις (συνολικά οχτώ). Η 1^η ΣΣΕ το 2021 στην ανάδοχο εταιρεία με προίκα 13,500 εκατομμύρια και μπόνους 3,2 εκατομμύρια (σταλιές) ευρώ, υπογράφτηκε το 2021. Είναι αδύνατον να πιστέψει κανείς ότι η πολιτική ηγεσία δεν ήταν ενήμερη για την υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης και του μπόνους για σταλίες 3,2 εκατομμύρια. Εκτός και αν έκανε τα «στραβά μάτια» σύμφωνα με τη λαϊκή κρίση.

Αναρωτιέται ο απλός πολίτης. Καλά δεν υπήρχε πολιτική ηγεσία να εποπτεύσει, να ελέγξει την εκτέλεση της σύμβασης 717 όλα αυτά τα χρόνια; Πολιτικές και ποινικές ευθύνες φωτογραφίζει η ευρωπαϊκή εισαγγελία.

Ο κύκλος των ευθυνών της πολιτικής ηγεσίας δεν κλείνει με την παραίτηση του υπουργού. Ως συνήγορος θανόντων και παθόντων συντάσσομαι με τη σθεναρή απαίτηση του Συλλόγου των παθόντων και του 1.300.000 υπογραφών των πολιτών να διερευνηθούν οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες της ηγεσίας, από την υπογραφή της σύμβασης 2014 έως σήμερα, από προανακριτική επιτροπή.

Στις αναφορές μου, για λογαριασμό θανόντων και παθόντων, προς την εισαγγελία και τον εφέτη ανακριτή της Λάρισας αιτήθηκα να διερευνηθούν και οι ποινικές ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας. Να ρίξει φως η Δικαιοσύνη και στους τέσσερις ομόκεντρους κύκλους.

Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά αναπάντητα. Γιατί ο αρμόδιος υπουργός ενεπλάκη το 2020 στην παράταση της σύμβασης της αναδόχου εταιρίας; Ποιος έδωσε εντολή στην ΕΡΓΟΣΕ να υπογράψει το 2021 την 1^η ΣΕΕ με την ανάδοχο εταιρία, όταν το έργο μετά από 7 χρόνια βρίσκονταν ανεκτέλεστο. Ήταν σε γνώση του υπουργού η συμπληρωματική αυτή σύμβαση; Ποιος έδωσε επίσης εντολή να δοθεί μπόνους στην ανάδοχο εταιρία 3.200.000 ευρώ; Η πολιτική ηγεσία δεν όφειλε να εποπτεύει, να ελέγχει και να κατευθύνει τις ενέργειες για την εκτέλεση του έργου, που αφορούσε την βασική υποδομή της Πολιτείας για την ασφαλή διακίνηση επιβατών και εμπορευμάτων; Για το «μπάζωμα» παραμένουν επίσης αναπάντητα ερωτήματα και αιτήθηκα προς τον εφέτη ανακριτή να εξετάσει αν πριν από την «επιχείρηση σκούπα» υπήρξε εισαγγελική άδεια και εποπτεία. Να μάθουμε λένε οι παθόντες ποιος εισαγγελέας επέτρεψε την αλλοίωση των συνθηκών της τραγωδίας. Να μάθουμε επιτέλους ποιος έδωσε εντολή για την επιχείρηση.

Πιστεύω ότι τις ένοχες πράξεις και παραλείψεις πρέπει να ελέγξει ο εφέτης ανακριτής. Να μην μείνει καμιά σκιά συγκάλυψης του εγκλήματος. Να ρίξει επίσης φως στο «μπάζωμα» και την τσιμεντοποίηση του χώρου του δυστυχήματος. Η έρευνα να φτάσει ψηλά σε πολιτικά πρόσωπα που έδωσαν εντολή για την «επιχείρηση σκούπα» στον τόπο της τραγωδίας.

Να ρίξει φως στο φορτίο της εμπορικής αμαξοστοιχίας, αν μετέφερε χημικές ουσίες, που πυροδότησαν τη σύγκρουση και εξαΰλωσαν τα σώματα νέων παιδιών.

Βάσιμα πιστεύω ότι ο εφέτης ανακριτής αργά ή γρήγορα θα χτυπήσει την πόρτα της πολιτικής ηγεσίας.

Λουκάς Αποστολίδης

Ο πληρεξούσιος δικηγόρος

θανόντων και παθόντων

Η Δικηγορική μας εταιρεία, σημείωσε μια σημαντική δικαστική επιτυχία, αφού το Α΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, υπό την επταμελή του Σύνθεση, έκρινε αμετάκλητα ότι η διακοπή της χορήγησης της επικουρικής σύνταξης σε χιλιάδες συνταξιούχους του ΕΛΕΜ (συνταξιούχοι του τ. ΤΣΠ-ΑΤΕ) είναι παράνομη. Δικαιώνεται έτσι ένας μακρόχρονος δικαστικός αγώνας που ξεκίνησε από το έτος 2014, ότε και το Δ.Σ του τ. ΕΤΕΑ, αποφάσισε τη διακοπή της χορήγησης της επικουρικής σύνταξης, στην εν λόγω κατηγορία συνταξιούχων, με την εσφαλμένη θεώρηση, όπως κρίθηκε με την απόφαση του ΣτΕ, ότι σύμφωνα με τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 10 του κανονισμού του ΕΛΕΜ, η επικουρική σύνταξη που χορηγούσε ο ΕΛΕΜ έχει δήθεν ημερομηνία λήξης, ισόχρονη με τη χρονική διάρκεια καταβολής εισφορών εργοδότη και ασφαλισμένου προς τον ΕΛΕΜ.

Στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης πιστεύω σύντομα ίσως και της Δικαιοσύνης, βρίσκονται οι ρυθμίσεις του υποχρεωτικού εμβολιασμού.